“Tia tử thần” là vũ khí hủy diệt thường xuất hiện trong các tác phẩm khoa học viễn tưởng. Trên thực tế, nhiều cá nhân từng ấp ủ tham vọng chế tạo ra loại vũ khí này trong thời Thế chiến II, nổi bật nhất phải kể đến thiên tài Nikola Tesla. Đáng tiếc, thời điểm ấy, ý tưởng về “tia tử thần” của Tesla vẫn chưa được đón nhận. Bẵng đi một thời gian, thế giới lại sục sôi khi nhiều nước, đi đầu là Mỹ, đang tìm cách hiện thực hóa ý tưởng còn dang dở với một loại vũ khí của tương lai mang tên “năng lượng định hướng”.
Ý tưởng của thiên tài Nikola Tesla
Vào cuối những năm 1930, nhà khoa học thiên tài Nikola Tesla nhận thấy bóng ma chiến tranh đang đe dọa nhiều khu vực trên thế giới, đặc biệt là Châu Âu. Do đó, ông đã cố gắng phát minh ra một loại siêu vũ khí có tên là Teleforce. Tesla cho rằng nó sẽ ngăn chặn mọi cuộc chiến tranh trên thế giới. Siêu vũ khí đó phát ra tia tử thần có thể tiêu diệt 10.000 máy bay và 1 triệu lính bộ binh từ cách hàng trăm km.
Cấu tạo của nó gồm bốn phần: Thiết bị tạo chùm tia điện từ trong không khí, máy phát điện công suất lớn, bộ khuếch đại năng lượng và thiết bị tạo xung điện mạnh. Chùm tia điện từ trong siêu vũ khí của Tesla là một chùm hạt vonfram siêu nhỏ được phóng đi bằng lực điện từ, giúp nó hội tụ trong khoảng thời gian dài. Chùm tia này có thể được ngắm bắn bằng kính viễn vọng và trên lý thuyết nó có thể tiêu diệt mọi thứ trong tầm quan sát.
Theo dự định của Tesla, nếu dự án thành công sẽ có 200 bệ tia tử thần được đặt dọc theo biên giới vào bờ biển nước Mỹ tạo nên tấm khiên phòng thủ vững chắc có thể làm tan chảy những xe thiết giáp dày nhất, biến động cơ thành sắt vụn hoặc xóa sổ mọi vũ khí của kẻ thù tiềm tàng. Tuy nhiên, kế hoạch này đã không thể trở thành sự thật vì nó bị coi là quá tham vọng tại thời điểm đó. Chính phủ nước Mỹ cho rằng đó là ý tưởng chưa qua kiểm chứng và thiếu tính thực tế. Tesla cũng bị các nước từ chối tài trợ để thực hiện dự án tia tử thần.
Niềm hy vọng mang tên “Ku – go” của Nhật Bản
Cuối thập niên 1930, đô đốc Isoroku Yamamoto, người sau này trở thành tư lệnh hải quân Nhật Bản đã yêu cầu nhà vật lý Yoji Ito thuộc viện nghiên cứu công nghệ hải quân, nghiên cứu nghiêm túc ý tưởng siêu vũ khí Teleforce của Nikola Tesla. Yamamoto muốn tạo ra loại khí tài có sức mạnh tuyệt đối giúp Tokyo giành ưu thế trước Oasinhton trong thế chiến thứ hai.
Trên lý thuyết, siêu vũ khí Teleforce có thể phát ra tia tử thần tiêu diệt 10.000 máy bay và 1 triệu lính bộ binh từ khoảng cách hàng trăm km. Nhưng sau khi đánh giá thiết kế của Tesla, Ito và hai nhà vật lý khác của Nhật Bản đã kết luận rằng không máy phát điện nào đủ tạo ra nguồn năng lượng khổng lồ cho vũ khí này. Do đó, các nhà khoa học Nhật Bản đã chuyển sang nghiên cứu vũ khí vi sóng.
Năm 1940, Nhật Bản bước vào quá trình phát triển ống chân không năng lượng cao (magnetron) nhằm chế tạo ra đa cạnh dưới tầm xa. Ito quyết định chế tạo ống magnetron lớn và mạnh hơn nhiều để biến nó thành vũ khí. Ống magnetron này sẽ phát ra chùm sóng vô tuyến năng lượng cao với bức sóng ngắn, đủ để gây ra vấn đề về tâm sinh lý cho đối phương, thậm chí có thể khiến họ tử vong. Ito tin rằng vũ khí này cũng khiến động cơ của các phương tiện cơ giới ngừng hoạt động.
Các quan chức Nhật Bản quyết định đầu tư 2 tỷ yên tương đương 500.000 đô la Mỹ vì nhận định dự án này rất hứa hẹn. Toàn bộ chương trình được đặt tên là mã “Ku – go” do tướng Sueyoshi Kusaba – người đứng đầu phòng nghiên cứu số 9 của quân đội Nhật Bản phụ trách. Trong hơn 5 năm, Nhật đã thử nghiệm vũ khí này trên động vật cũng như động cơ ôtô và máy bay. Kết quả thí nghiệm trên chuột, thỏ, nhím và khỉ năm 1943 cho thấy vũ khí vi sóng với các bức sóng khác nhau có thể gây xuất huyết phổi, thậm chí là phá hủy tế bào não động vật.
Các nhà khoa học Nhật tin rằng chúng có tác dụng tương tự với con người. Tuy nhiên thử nghiệm về tác động của vũ khí này với động cơ đốt trong không thành công. Năm 1943, nhóm của Ito dùng vũ khí vi sóng tắt được động cơ ô tô khi nó nằm lộ thiên, nhưng lại thất bại khi đặt nó vào khung xe bình thường. Cuộc thử nghiệm với máy bay năm 1944 cho thấy sóng suy yếu đi nhiều nếu thử nghiệm với những động cơ máy bay được bao bọc tốt.
Đợt thử nghiệm lớn nhất được tiến hành năm 1944, khi nguyên mẫu Ku – go đầu tiên được công ty vô tuyến Nhật Bản chế tạo – một ống magnetron dài 80cm, công suất 30KW được nối với anten lưỡng cực sau đó lắp bên dưới tấm gương hội tụ rộng 1m. Đây là thiết bị tạo dao động bức sóng ngắn nhất và Nhật Bản có thể chế tạo vào thời điểm đó.
Trong lần thử nghiệm này, Ku – go nhắm bắn 1 con thỏ ở khoảng cách 30m, mục tiêu chết sau khi bị chiếu tia vi sóng trong vòng 10 phút. Nhưng các nhà nghiên cứu mất tới 20 phút để giết một con nhím. Năm 1945, Nhật Bản dự kiến chế tạo tổ hợp vũ khí gồm 4 ống magnetron, công suất 250 đến 300 KW với một anten lưỡng cực và gương hội tụ rộng 10m.
Các nhà vật lý tính toán rằng vũ khí này có thể giết chết con thỏ ở khoảng cách 1km trong vòng 10 phút. Tuy nhiên lúc đó Nhật Bản liên tục thất bại trên mặt trận Thái Bình Dương, cuối cùng phải đầu hàng vô điều kiện và chấp nhận ngừng mọi dự án nghiên cứu vũ khí. Dự án Ku – go cũng bị chấm dứt trước khi cho ra đời sản phẩm hoàn thiện. Nhưng nó vẫn là vũ khí tia tử thần gần thực tế nhất từng được phát triển.
Sự lên ngôi của vũ khí “năng lượng định hướng”
Bẵng đi một thời gian, ý tưởng về loại vũ khí mang tia tử thần dần bị lãng quên. Thế nhưng vẫn có một số ít quốc gia âm thầm nghiên cứu và phát triển ý tưởng này trong đó có nước Mỹ. Mỹ đã và đang phát triển một loại vũ khí mới sử dụng năng lượng định hướng, cũng dựa trên ý tưởng ban đầu của Nikola Tesla.
Một DEW điển hình là một loại vũ khí tầm xa, tiêu diệt mục tiêu bằng cách phóng đi một luồng năng lượng được tập trung cao độ. Chùm năng lượng này có thể là tia laser, vi sóng hay cách chùm hạt dùng để tiêu diệt người, tên lửa, các phương tiện và các thiết bị quang học. Như vậy, thay vì bắn ra đạn, loại vũ khí này lại phóng ra một luồng ánh sáng được khuếch đại bằng bức xạ kích thích laser, hay 1 luồng vi sóng có tần số bức sóng đủ gây sát thương.
Trong bài viết, lầu năm góc chuyển tập trung sang phát triển công nghệ vũ khí năng lượng định hướng. Đăng trên website chính thức của viện hải quân Mỹ USNI News vào ngày 5 tháng 9 năm 2019 đã có đề cập xu hướng phát triển này. Theo đó, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của bộ quốc phòng Mỹ – thứ trưởng Michael Griffin cho biết sự chuyển hướng sang nghiên cứu và phát triển vũ khí DEW đã đi vào giai đoạn ứng dụng công nghệ, sẵn sàng triển khai.
Trọng tâm của giai đoạn này nằm ở việc tăng cường khám phá tính hữu ích của các vũ khí DEW, cùng với việc tìm cách gia tăng công suất của những vụ khí này. Griffin tiết lộ: “Chúng tôi đang xem xét ứng dụng vi sóng có công suất cao”. Bên cạnh đó, một dạng khác của vũ khí khi DEW là vũ khí chùm hạt trung tính cũng đang được Mỹ quan tâm.
Đây là các luồng hạt hạ nguyên tử, hạt có kích thước nhỏ hơn nhiều lần so với các nguyên tử, di chuyển gần bằng tốc độ của ánh sáng. Từ những năm 1980, Mỹ đã để ý đến tiềm năng của loại hạt này. Lầu năm gốc nhận định: chùm hạt trung tính có khả năng thay đổi lĩnh vực phát triển tên lửa phòng thủ chiến lược và tên lửa phòng thủ khu vực.
Mỹ đã lên kế hoạch chi 34 triệu đô la cho việc nghiên cứu chùm hạt trung tính trong năm tài khóa 2020 và lên đến 380 triệu đô la cho nghiên cứu này trong 4 năm tới. Kinh phí sẽ được sử dụng để tiến hành thử nghiệm kỹ thuật đối với hệ thống chi tiết của công nghệ này. Ý tưởng được đề xuất tập trung ở việc sử dụng các hạt trung tính để bắn phá các mục tiêu đang bay tới với nguồn năng lượng đủ mạnh để phá vỡ, vô hiệu hóa hoặc tiêu diệt mối đe doạ.
Vũ khí của tương lai
Nước Mỹ nhấn mạnh sự cần thiết của việc đầu tư vào các loại vũ khí DEW. Đại diện của bộ quốc phòng Mỹ nhấn mạnh chúng tôi đang tập trung vào việc sử dụng ngắn hạn năng lượng định hướng đặc biệt là laser có công suất cao hơn hiện có. Chẳng hạn hải quân đã lên kế hoạch lắp đặt hệ thống vũ khí laser năng lượng cao và hệ thống vũ khí quang học tích hợp với giám sát HELIOS trên tàu khu trục Flight IIA lớp Arleigh Burke.
Cũng theo đại diện của Mỹ, lầu năm góc đang tìm cách cải thiện khả năng tác chiến của loại vũ khí này với phạm vi hoạt động từ công suất hàng chục KW hiện tại lên ít nhất là hàng trăm KW. Không chỉ thử nghiệm, Mỹ hiện đã có những thành công đầu tiên đến từ loại vũ khí này. Một đoạn video đăng tải trên website USNI News hôm 22 tháng 5 năm 2020 cho thấy cảnh tàu đổ bộ USS Portland đã bắn hạ một máy bay không người lái bằng vũ khí laser trong cuộc thử nghiệm đầu tiên trên biển, đối với hệ thống vũ khí laser năng lượng cao của hải quân nước này.
Theo đó, con tàu đã bắn đi một chùm tia laser thể rắn trong khi đang hoạt động ngoài khơi Trân Châu Cảng bang Hawaii. Một ánh chớp lóa lên kèm theo một luồng sáng của chùm laser phóng tới đã đốt cháy chiếc drone mục tiêu trong nháy mắt. Theo USNI News, con tàu này được trang bị hệ thống vũ khí laser trạng thái rắn (SSL – TM), dự kiến hệ thống này sẽ được nâng cấp lên công suất 150KW.
Trước đó, một hệ thống vũ khí laser có công suất ban đầu 30KW đã được trang bị cho tàu vận tải đổ bộ từ 2014 đến 2017 để thu thập dữ liệu và kinh nghiệm về cách hệ thống năng lượng định hướng này hoạt động trong môi trường. Đến khi hệ thống này được trang bị trên tàu USS Portland, nó đã được nâng cấp với một bước tiến dài khi ứng dụng được những tiến bộ. Như việc kết hợp được với nhiều chùm tia laser có độ dài bức sóng khác nhau tạo thành chùm tim mạnh hơn bằng cách tập hợp chúng lại.
Hải quân Mỹ hy vọng bước tiến mới này sẽ cung cấp cho các tàu chiến của họ một phương tiện phòng thủ bổ sung chống lại máy bay không người lái và các đoàn tàu nhỏ. Tia laser cũng có thể hoạt động như một yếu tố chói lóa, làm chói mắt các cảm biến quang học và người tìm kiếm. Hệ thống phóng laser khi được kiện toàn đầy đủ có thể được sử dụng kèm với các máy quay video, ghi nhận chuyển động tích hợp riêng biệt được sử dụng để theo dõi mục tiêu và ngắm bắn các vũ khí mà không cần pháo kích băng đạn.
Có thể thấy việc ứng dụng vũ khí năng lượng định hướng DEW đã góp phần bổ trợ cho các phương tiện tấn công, nhằm tạo ưu thế trên chiến trường. Thế nhưng nhiều người cũng đang lo ngại vấn đề loại vũ khí này có thể biến thành kẻ giết người hàng loạt nếu nó được sử dụng một cách không kiểm soát.